XIDHIIDHKA KA DHEXEEYA BUURNIDA IYO DHIIKARKA.

 

Xidhiidhka ka dhexeeya buurnida (obesity) iyo dhiigkarka (hypertension) waa mid aad u muhiim ah, maadaama labaduba ay saameyn ku yeelan karaan caafimaadka guud. 

1. Saameynta Buurnida

• Cadaadiska Dhiigga: Buurnidu waxay kordhisaa cadaadiska dhiigga sababtoo ah waxay keentaa in wadnaha uu shaqeeyo si ka xoog badan si uu dhiigga ugu shubo jirka.
• Hormonal Changes: Buurnida waxay saameyn kartaa hormoonnada, sida insulin iyo leptin, taasoo keeni karta in cadaadiska dhiigga uu kordho.

2. Inflammation

• Bararka: Buurnida waxay keentaa barar, taasoo saameyn karta nidaamka dhiigga iyo kordhinta cadaadiska dhiigga.

3. Resistance to Insulin

• Insulin Resistance: Buurnidu waxay horseedi kartaa insulin resistance, taasoo keeni karta in cadaadiska dhiigga uu sare u kaco.

4. Cuduro Kale

• Cudurada Wadnaha: Buurnidu waxay kordhisaa halista cudurada wadnaha iyo dhibaatooyinka kale ee la xiriira, oo ay ku jiraan dhiigkarka.
• Cudurada Kale: Buurnida waxay sidoo kale keeni kartaa dhibaatooyin kale, sida cholesterol sare, kuwaasoo saameyn ku yeelan kara cadaadiska dhiigga.

5. Dhaqdhaqaaqa Jirka

• Faa’iidooyinka Jimicsiga: Jimicsiga joogtada ah wuxuu caawiyaa in la dhimo buurnida, taasoo hoos u dhigaysa cadaadiska dhiigga.

6. Talooyin

• Nafaqada: Cunto caafimaad leh oo ka kooban miro, khudaar, iyo borotiinada caafimaadka leh waxay caawin kartaa in la yareeyo buurnida iyo cadaadiska dhiigga.
• Kordhinta Dhaqdhaqaaqa: Jimicsiga joogtada ah ayaa muhiim u ah yareynta buurnida iyo hagaajinta cadaadiska dhiigga.

Gunaanad

Buurnida iyo dhiigkarka waxay si dhow isugu xiran yihiin, waxaana muhiim ah in la sameeyo isbeddelada hab-nololeedka si loo yareeyo halista labadaba. Haddii aad la kulanto arrimo la xiriira buurnida ama dhiigkarka, la xiriir dhakhtar si aad u hesho talooyin iyo daaweyn ku habboon.